Беларускі ручнік адносіцца да тых прадметаў, якія належаць і мінуламу, і сучаснасці. Шмат стагоддзяў карыстаюцца ім беларусы. Ткуць і расшываюць яго і сёння, працягваючы ўдасканальваць прыгажосць, над якой працавала мноства папярэдніх пакаленняў.
Цікавасць да гэтага прадмета абумоўлена не толькі прыгажосцю яго тканага, вышыванага або плеценага дэкору, але і цеснымі сувязямі з абрадавым жыццём народа, сімволікай шматлікіх функцый. Па-ранейшаму ручнік абавязкова прысутнічае ў найбольш важныя этапы жыццёвага шляху чалавека.
Ручнікі разных рэгіёнаў адрозніваюцца мясцовым каларытам, формай і размяшчэннем узору, тэхнікай выканання.
“Мамін ручнік —
белая дарога ў вечнасць.
Усё яе жыццё —
патканае надзеямі.
Усе яе надзеі —
пабітыя градам болю.
Увесь яе боль — падшэрхлая
скарынка цярпення.
Усё яе цярпенне — крона
магутнага радавога дрэва.
Трымаю аберуч святую —
Мамай сатканы ручнік
З кутасамі надзеі і веры —
І не веру, што некалі гэтае
сонейка зойдзе!”
Гэтым прыгожым вершам беларускай паэткі Ніны Загорскай распачалося фальклорнае падарожжа “Па ручніку, што з роднай хаты, мы пазнаём сваю Радзіму” ва Ужанкаўскім сельскім Доме культуры.
Якія трывожныя думкі! Якая жальба, якія хвалюючыя і балючыя радкі! Чаму ж так маркоціцца і засмучаецца аўтар, калі ўзгадвае ручнік? Чаму гэты смутак перадаецца і нам? На гэтыя пытанні гледачам адказалі вядучыя мерапрыемства: загадчык Ужанкаўскага СДК Віктар Шыманскі і аўтар гэтых радкоў (фота 2). Мы прасачылі шлях ручніка з дня мінулага ў дзень сённяшні.
У выкананні Настассі Глобаж, Таццяны Жук, Настассі Дрык і Мікіты Дрык прагучалі вершы Н. Загорскай “Мамін ручнік”, Л. Геніюш “Куфар”, А. Пысіна “Ручнік”.
На мерапрыемства была за-прошана майстрыха, вышывальшчыца ручнікоў з вёскі Ужанка Валянціна Сяргееўна Буян. Яна са сваімі вырабамі прысутнічае на выставах, якія праходзяць у розных гарадах Беларусі. І мы з задавальненнем паклікалі яе на сустрэчу з вяскоўцамі. На сцэне СДК аформілі прыгожую выставу “Крылы ільняныя — ручнікі” з вырабаў Валянціны Сяргееўны. Хочацца адзначыць, што ручнікі ў яе пераважна з беларускім арнаментам.
На пытанні “Якое месца займаюць беларускія ручнікі сярод астатніх Вашых вырабаў?”, “Колькі часу будзе доўжыцца жыццё беларускага ручніка?” Валянціна Сяргееўна адказала: “Упэўнена, што не менш значнае, чым астатнія вырабы, бо попыт на іх ёсць. І колькі будзе жыць беларус, столькі будзе беларускі ручнік! Яны непарыўна звязаны”.
Мы даведаліся, што вышываць наша госця навучылася яшчэ ў школьныя гады. А іменна з руч-нікамі працуе чатыры гады.
Нарадзілася Валянціна Сяргееўна ў горадзе Століне Брэсцкай вобласці, дзе і пражыла доўгі час. Але склалася так, што прыйшлося памяняць месца жыхарства. пераехала Валяціна Сяргееўна ў нашу Ужанку і аб гэтым ніводнага дня не шкадуе. Валянціне вельмі падабаецца наша мясцовасць. Ды яшчэ адсюль бліжэй да сына, які жыве ў Мінску.
Валянціна чалавек творчы, з залатымі рукамі. Калісьці ў суседкі яна ўбачыла ручнік, які вельмі спадабаўся. Захацелася вышыць такі ж і сабе. І першым яе ручніком быў вясельны — з ружамі і птушкамі. У раённай бібліятэцы яна брала літаратуру пра беларускую вышыўку. Потым сын знайшоў літаратуру ў электронным варыянце. Яна з цікавасцю вывучала беларускія арнаменты і ўзоры. Гэтыя ўзоры маюць сваё значэнне, сімвалы. На ручніках некалі выказваліся думкі, пажаданні.
— І гэта ўсё вельмі заваражыла. Мне захацелася паказаць усім людзям гэтую прыгажосць узораў. Нават было балюча, што мы, беларусы, часам забываемся пра сваю цудоўную спадчыну, — гаворыць Валянціна.
У апошні час яна не проста капіруе ўзоры, а стараецца ўдыхнуць у іх сучасныя ноткі.
Валянціна Буян — пастаянная наведвальніца Ужанкаўскіх СДК і бібліятэкі. Яна карыстаецца бібліятэчнай літаратурай, дапамагае ў афармленні выстаў, якія праходзяць у Доме культуры. Радуецца, што людзі цікавяцца сваёй спадчынай.
У знак удзячнасці для майстрыхі Валянціны Буян прагучала на нашым мерапрыемстве песня “Вышывальшчыца” ў выкананні Любові Дрык, мастацкага кіраўніка Ужанкаўскага СДК. А яшчэ ў падарунак Валянціна Сяргееўна атрымала прыгожыя кветкі.
Тыя, хто прыйшоў на мерапрыемства, з цікавасцю знаёмі-ліся з выставай, са спецыяльнай літаратурай. На нашым здымку 3 вы бачыце за гэтым заняткам жыхарку Ужанкі Вольгу Шэфер.
Людміла ГУЛЕНКА,
бібліятэкар
Ужанкаўскай сельскай
бібліятэкі.
Комментарии (0)