Троіца – язычніцкае свята, прымеркаванае пазней царквой да хрысціянскай Пяцідзясятніцы (50-ы дзень пасля Пасхі), у якім праглядваецца культ продкаў і расліннасці.
Да гэтага дня ў даўнія часы ў дамах рыхтаваліся, напрыклад, гатавалі стравы. Але свята не суправаджалася вялікай урачыстасцю і шчодрасцю страў. Прычынай таму быў вясновы недахоп у хлебе і наогул у харчаванні. Таксама сяляне ўпрыгожвалі свае дамы галінкамі бярозы, аіру або клёну.
У вёсцы Церабень Бабрыкоўскага сельсавета намаганнямі мясцовага фальклорнага гурта «Церабяначкі» у дзень свята Святой Троіцы быў узноўлены старажытны абрад «Ваджэнне куста».
Ой, мы ходылі по зэлёному долу,
Народылі куста з зэлёного клёну.
Ой, убралі куста ў зэлёнэе зілле,
Повэдэмо куста до сусідкі на подвур’е.
Ой, убралі куста у зылёные клёны,
Повэдэмо куста да до пана ў покоі…
Пад словы гэтай песні жанчыны прыбіралі «куста». Для гэтага яны выбіралі прыгожую дзяўчыну, апраналі на яе сукенку накшталт плашча, сплеценага з кляновых галін, а галаву ўпрыгожвалі вянком, які таксама быў з клёну. Пасля ўбрання «куста» дзяўчыну вялі па вёсцы з песнямі:
Да вэдімо куста
в кого на сковороді тлусто,
а в кого пусто,
то нэ пуйдэм туды в кусту.
Ой, Труйца, Труйца!
Да вэлікое свято.
До кого нэ зайдэм,
То вгошчають нас багато.
Ой, Труйца, Труйца!
Прысвятая Богородіца,
Дай, Божэ, дождаты,
в тум году знов прославляты.
Ой, Труйца, Труйца!
Да вэсёлэе свято,
а хто добрэ дарыть,
того Бог прославыть.
З такімі песнямі музыкі хадзілі ад адной хаты да другой. Абрад і песні былі накіраваныя на садзейнічанне ўрадлівасці зямлі і лепшай долі чалавека. Сяляне сустракалі «куста» з яйкамі, салам, пірагамі і гарэлкаю.
Паглядзець, як праводзіцца абрад «Ваджэнне куста» у Церабні, – гэта магчымасць акунуцца ў атмасферу багатай на традыцыі палескай старонкі. Сюды прыехала фальклорная экспедыцыя з Мінску, якую ўзначаліла старшы выкладчык Беларускай дзяржаўнай Акадэміі мастацтваў, сябра Беларускага саюза музычных дзеячоў Ірына Мазюк.
– Палескі край – самая багатая зямля на таленты, тут жывуць працавітыя і сціплыя людзі, якія спакон вякоў берагуць свае абрады і традыцыі. Сёння мы з цікавасцю і задавальненнем назіралі за тым, як праводзіцца абрад «Ваджэнне куста» у вёсцы. Хочацца па-дзякаваць фальклорнаму гурту «Церабяначкі» за падрыхтаванае свята. Трэба адзначыць, што гурт – адзін з нямногіх застаўшыхся носьбітаў архаічнай палескай культуры спеваў. Удзельнікі гурту выконваюць песні ў манеры так званага «гетэрафоннага» спеву, якому ўласціва тонкае ўзаемадзеянне, своеасаблівыя пералівы галасоў, – адзначыла Ірына Мазюк.
Кульмінацыяй свята стаў канцэрт, які для мясцовых жыхароў падрыхтавалі ўдзельнікі фальклорнага гурту «Церабяначкі», а таксама госці з Мінску.
Комментарии (0)