Сярэдняга ўзросту жанчына знерухомела каля стэлажа з малаком. Яна прыглядаецца і — бачна па твары — моцна аб нечым задумалася. Аднак не спрабуе выбраць найсмачнейшы гатунак ці патрэбную тлустасць. Пакупніца стараецца параўнаць кошт малака ад розных вытворцаў, а зрабіць гэта няпроста: у адной бутэльцы налiта 950 мл, у другой — 900 мл... Без калькулятара такiя матэматычныя дзеяннi не па сiлах. Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю (МАРГ) з 1 студзеня рэкамендавала магазінам пісаць цэннікі на харчовыя тавары з пазнакай кошту за кілаграм ці літр. Карэспандэнт «Р» вырашыла прайсці па гандлёвых сетках і праверыць, змянілася ужо нешта ці не.
Нагадаем, што перапісаць цэннікі на тавары з нестандартнай фасоўкай міністэрства хацела даўно. Па словах намесніка міністра антыманапольнага рэгулявання і гандлю Ірыны Наркевiч, магчымасць увядзення такой нормы абмяркоўвалася цэлы год. У выніку вырашылі спачатку рэкамендаваць магазінам памяняць цэннікі, а праз паўгода, з 1 ліпеня 2017 года, зрабіць стандарт абавязковым.
Мы наведалі крамы некалькіх асноўных гандлёвых сетак Мінска. Спачатку завіталі ў гандлёвы цэнтр «Рыга», дзе размясціўся адзін з магазінаў «Суседзі». Знайсці там новыя цэннікі не змаглі. Аднак пакупнікі іх ужо чакаюць.
— Скажам, цана на смятану пішацца за ўпакоўку. А ў ёй можа быць і 400 грамаў, і 350, і 500, — гаворыць мінчанін Аляксей. — Няма магчымасці параўнаць, і гэта часам проста нервуе.
Персанал магазіна пра новую рэкамендацыю пакуль амаль нічога не ведае і на пытанні, калі з’явяцца «кілаграмовыя» цэннікі, паціскае плячамі.
Нічога не чулі пра змену цэннікаў і ў краме Mart Inn на вуліцы Багдановіча. Праўда, раскладваюць тавар на стэлажах са старымі двайнымі цэнамі — перад і пасля дэнамінацыі. Аднак на гэта ніхто асабліва не наракае. Некаторыя пакупнікі таксама першы раз чуюць пра тое, што хутка павінны з’явіцца цэны за кілаграм ці літр.
Рыхтуюцца да змены цэннікаў у «Віталюры», што на вуліцы Мірашнічэнкі. Пакуль усё напісана па-старому, але прадаўцы кажуць, што днямі ім расказалі пра адпаведнае распараджэнне кіраўніцтва:
— Разумееце, гэта ўсё не так хутка робіцца, — гаворыць адна з прадаўшчыц. — Пакуль усё наладзяць, пакуль разлічаць. І паспрабуй яшчэ замяні ўсе цэннікі — гэта ж тысячы найменняў. Дакладна не ведаю, але мне здаецца, што першыя змены могуць з‘явіцца толькі пасля 10—15 студзеня.
«Рублёўскі» ў былым ваенным гарадку Уручча таксама пакуль не спяшаецца мяняць старыя цэннікі. Аднак пастаянныя пакупнікі ўніверсама чакаюць гэтых змен як свята.
— Нарэшце дайшла цывілізацыя, — гаворыць жанчына гадоў сарака. — У Еўропе гэта даўно норма. Так што дзяржава правільна робіць, што збіраецца нармаваць напісанне цэн. Вытворцы часам ужо занадта хітруюць — візуальна ўпакоўка не змяняецца, а насыпаюць ці наліваюць у яе кожны раз усё менш і менш.
Тое самае паўтараюць яшчэ некалькі неабыякавых спажыўцоў. Праўда, у асноўным гэта больш сталыя людзі. Моладзь успрымае падобную навіну без імпэту.
— Што з таго? — здзіўляецца адна дзяўчына. — Вытворцы ўсё роўна знойдуць магчымасць, як прадаць менш, а кошт паставіць большы.
Яшчэ мы наведалі «Еўраопт», там жа — ва Уруччы. Карціна не адрозніваецца ад іншых гандлёвых сетак, і новыя цэннікі мы не знайшлі. Затое даведаліся, што некаторыя людзі ўспрымаюць рашэнне Мінiстэрства антыманапольнага рэгулявання i гандлю як перамогу грамадскага меркавання.
— Гэтая навіна — чарговы аргумент супраць пазіцыі многіх людзей, якія говораць, што нічога нельга змяніць, усё куплена і гэтак далей. Аказваецца, змяніць можна многае. Большасць нашых грамадзян вельмі недаацэньвае сілу грамадскага меркавання, — лічыць пакупнік Сяргей.
Калі добра падумаць, то і сапраўды ў нейкім сэнсе ўсё пачалося з агульнай, хаця і ціхай, незадаволенасці беларусаў «маркетынгавымі хадамі» вытворцаў. Акрамя таго, агучванне рашэння міністэрства супала са з’яўленнем у інтэрнэце электроннай петыцыі з патрабаваннем прымусіць гандлёвыя аб’екты пісаць цэны за літры і кілаграмы.
Бачна, што рэкамендацыю магазіны ігнараваць не збіраюцца, але вытрымліваюць пэўную паўзу. Хутчэй за ўсё, гэта зацішша звязана з тэхнічнымі праблемамі. Тым больш у гандлю афіцыйна ёсць два месяцы пераходнага перыяду. Як паведамілі нам у прэс-службе міністэрства, да сакавіка наўрад ці нешта можа змяніцца.
Дарэчы, як будуць выглядаць новыя цэннікі, пакуль што таксама невядома. Мінiстэрства прапаноўвала прыклад таго, як можна афармляць гэтыя дакументы з улікам новай нормы, аднак то неабавязковы стандарт. Кожная крама можа выбраць для сябе найбольш зручны варыянт.
— Не забывайце, што новаўвядзенне не закране кіёскі, рынкі, кірмашы і гандлёвыя аўтаматы, — напамінаюць у прэс-службе ведамства. — Выключэнне таксама будзе для алкагольных і слабаалкагольных напояў, піва, тытунёвых вырабаў і тых тавараў, вага якіх меней за 50 грамаў. Аднак спецыі і прыправы не ў лік: гэта занадта дарагі тавар.
Пазначаць кошт па-новаму трэба будзе не толькі на магазінных цэнніках, але і ў рэкламе, каталогах. Калі вага тавару не раўняецца аднаму кілаграму ці літру, прыйдзецца пісаць дадатковую цану — за «круглую» меру.
— Для харчовых прадуктаў, намінальная колькасць якіх не перавышае 250 грамаў (мілілітраў), трэба будзе паказваць кошт адзінкі тавару за 100 грамаў (мілілітраў), — растлумачыла Ірына Наркевіч.
Комментарии (0)